احتمالاً شما هم توی مدرسه با دوستاتون سر جملاتی که اول عجیب به نظر میرسن ولی با کمی دقت میشه فهمید معنی کاملی دارن، بحث کردین. یادمه اولین بار، دوم دبستان بودم که یکی از دوستام یه جمله نوشت روی کاغذ و بهم گفت بخونش؛ نوشته این بود: «تاکسی تاکسی تاکسی نکند تاکسی نمیایستد» من اول یه نگاه انداختم و با خودم گفتم این که اصلاً معنایی نداره! بعد از چند لحظه فکر فهمیدم جملهٔ دقیقش میشه: «تا کسی، تاکسی تاکسی نکند، تاکسی نمیایستد» و احتمالا نوشته معروف «سربازی سربازی سرسرهبازی سر سربازی را شکست» را دیدهاید که خوانده میشود: «سربازی، سر بازیِ سرسرهبازی، سرِ سربازی را شکست».
حدود دو سال پیش؛ وقتی داشتم با یک انگلیسی زبان صحبت میکردم و وقتی داشتیم از فرهنگ همدیگه میپرسیدیم بهش گفتم ما تو فارسی چنین جملاتی رو داریم، شما چطور؟ اون هم گفت که معلومه که داریم و چند موردش رو گفت. بعد از این، جملاتی رو که گفته بود توی اینترنت جستوجو کردم و یه دنیای جدیدی از زبانها به روم باز شد! فهمیدم فارسی توی این جملات تقریباً هیچ حرفی نمیتونه در سطح جهانی داشته باشه نه تنها ما فقط چندتایی از این جملات داریم و نه تنها همون چند تاش خیلی ساده هستن، بلکه حتی مجبوریم «تا کسی» رو «تاکسی» بنویسیم و «سر بازی» رو «سربازی» تا جمله پیچیده شه و از اون بدتر، وقتی کسی جلمه رو به صورت صوتی بگه هیچ کسی ابهامی توش نداره. وقتی جملات اونها رو معرفی کردم بیشتر درک میکنین که منظورم چیه و چقدر جملات ما پیششون ساده هست.
من چهار جمله انتخاب کردم و از ساده به سخت مرتبشون کردم و سعی کردم تا جایی که واضح بشه توضیحشون بدم:
خوب، با حیوون بوفالو آشنا هستید که؟ پس احتمالاً هر چقدر هم که زبانتون قوی باشه این جمله معنیای جز: «بوفالو بوفالو بوفالو بوفالو بوفالو بوفالو بوفالو بوفالو» براتون نداره چون خود انگلیسیزبانها نمیتونن در این حالت بفهمنش. پس بذارین برای بهتر شدن فهممون از buffalo، معانیای که انگلسیزبانها میدونن ولی ما نه رو مرور کنیم:
به معنای حیوان بوفالو هم در حالت مفرد و هم در حالت جمع
به معنای شهری در ایالت نیویورک، شهر بوفالو
به معنای قلدری کردن، گردن کلفتی کردن یا اذیت کردن*
حالا که میدونیم Buffalo اسم یه شهر و اسم خاص هم هست. بیاین جمله رو یه کم بهتر بنویسیم. یعنی جاهایی که اسم خاص هست رو با B بزرگ شروع کنیم.
Buffalo buffalo Buffalo buffalo buffalo buffalo Buffalo buffalo.
هنوز هم سخته نه؟ هنوزم نمیشه فهمید. پس بیاین با علامتهای نگارشی بنویسیمش.
Buffalo buffalo, Buffalo buffalo buffalo, buffalo, Buffalo buffalo.
هنوز هم پیچیده هست؟ پس بذارین بازش کنم. منظورم از باز کردن این نیست که چیزی در این نوشته برای پیچیده کردن حذف شده یا مثل مثالهای فارسیش «سر بازی» رو «سربازی» نوشتن تا پیچیده بشه، نه! این جمله دقیقاً همون طوری که باید هست. منظورم اینه که مثلا اگر تو فارسی داشته باشیم: «علی میزنه مریم نجارو» باز کردش میشه: «علی، مریم را که شغلش نجاری است را میزند». پس داریم:
[those] (Buffalo buffalo), [that] (Buffalo buffalo) buffalo, buffalo, (Buffalo buffalo).
خوب حالا امیدوارم دیگه متوجه شده باشین. اگه هنوز متوجه نشدین بذاین به فارسی بگمش، این متن داره به سه گروه از بوفالوهای اهل شهر بوفالو اشاره میکنه:
(بوفالوهای بوفالویی) که (بوفالوهای بوفالویی) اذیتشون میکردن، (بوفالوهای بوفالویی) رو اذیت میکنن.
و جالب اینجاست که این نوشته، مدل سادش بود. چون بوفالو نام یک شهر دیگر هم هست! بوفالوی مینهسوتا و با استفاده از این شهر این نوشته رو خیلی پیچیدهترش میکنن.
+ یه جملهٔ دیگه هم داریم دقیقاً مثل همین جمله و دقیقاً با همین ساختار:
Police police Police police police police Police police
در این جا police در سه معنای پلیس، نظارت کردن و لهستانی اومده.
این یکی داستان خیلی جالبی داره. داستان از این قراره که james و john امتحان ادبیات داشتن و معلم ازشون خواسته جملهٔ «مرد سرما خوردهبوده» رو بنویسن. john نوشته «The man had a cold» که اشتباه بود چون معنیش میشه «مرد سرما خوردهبود» نه «مرد سرما خوردهبوده» در حالی که James درستشو مینوسته، «The man had had a cold». سالها بعد یکی از دوستای James و John وقتی داره یادگاریهای مدرسه رو میبینه، نگاهش میافته به نمرات ادبیات و در کمال تعجب میبینه که James بهتر شده در حالی که John ادبیاتش خیلی بهتر بود. میخواد دلیلشو بدونه ولی نه به James دسترسی داره و نه John. پس یه ایمیل یا تگرامی برای یکی از دوستای دیگش که اتفاقا اونم هممدرسهای و همسال اونا بوده میفرسته و دلیلش رو میپرسه. اون دوست این جوری جواب میده:
James while John had had had had had had had had had had had a better effect on the teacher.
وقتی متن رو میبینه، هیچی ازش سر در نمییاره پس از دوستش میخواد یه بار دیگه و با علامتهای نگارشی براش متنو بفرسته. جواب اینه:
James, while John had had "had", had had "had had"; "had had" had had a better effect on the teacher.
خوب، الان فکر کنم فهمیده باشین قضیه رو نه؟ اگه درست متوجه نشدین ترجمه فارسیش اینه:
James، در حالی که John از «had» استفاده کردهبوده، از «had had» استفاده کردهبوده؛ که «had had» اثر بهتری روی معلم داشته.
باید پذیرفت که تو نگاه اول خیلی سخت بود فهمیدنش!
احتمالاً چینی بلد نیستین و احتمالاً نتونید بخونید این متن رو ولی نگران نباشد منم بلد نیستم. کافی این متن رو توی مترجم گوگل بزنید و صداش رو بشنوید (دنبال ترجمش نباشید، گوگل هنوز این قدرت رو نداره که ترجمش کنه). چیزی جز این نیست: «شی شی شی شی شی» پنجتا شی و بدون هیچ چیز اضافه. فقط اینو بدونین که معنیش میشه: «شاعر شیرخوار در دخمهٔ سنگی». البته شیرخوار اینجا به معنی شیرخواری بچه نیست. شیر این جا همون سلطان جنگله! بله شیرخوار در اینجا یعنی کسی که شیر حیوان رو میخوره.
من این جمله رو فقط و فقط دستگرمیای برای جمله بعدی گذاشتم! منتظر باشید.
آرامش خودتون رو حفظ کنین چون از چیزی که فکر میکنین بدتر هست! یادتونه قبلی بود: «شی شی شی شی شی»؟ خوب این یه جورایی هست: «شی شی شی شی شی شی شی شی شی شی شی شی» یعنی دوازدهتا شی (راستش دقیقا شی نیست. یه چیزی بین شی و چی هست که ما صداشو نداریم تو مترجم گوگل بشنویدش) و جالبتر اینه که معنیای کاملا متفاوت داره. معنیش میشه: «گربهٔ جوان بچست و شیر جوان، توله» که گویا یک ضربالمثل پندآموز هست. یک چیزی مثل: «در این درگه که گه گه که که که که شود ناگه، به امروزت مشو غرره که از فردا نی آگه».
بله این بود بازیهای زبانیای که من در وقت کمی که جستوجو کردم پیداشون کردم. اگه شما هم چیزی شبیه به اینها و جالبتر از اینها سراغ دارین، دریغ نکنین.
پ.ن*:امروزه این کلمهٔ کمتر استفاده میشه و به جاش bully میگن که احتمالاً تو فیلمها شنیده باشین. bull اسم یه مدل گاوه که من معادلشو تو زبان فارسی نمیدونم ولی تو زبان مازندرانی ما بهش ورزا میگیم. یه مدل گاو نر خیلی گندست.
کلمات کلیدی: زبان بازیهای زبانی انگلیسی چینی ژاپنی ضرب المثل
درباره این سایت